ΗΡΩΕΣ ΠΟΥ ΕΔΩΣΑΝ ΤΗ ΖΩΗ ΤΟΥΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΑΓΓΛΟΥΣ

Γεννήθηκε στην Τσάδα της Πάφου, στις 26 Φεβρουαρίου 1938. Ο Ευαγόρας σε ηλικία 15 ετών παραβρέθηκε  σε διάφορες διαδηλώσεις κατά των Άγγλων. Την πρώτη φορά που συνελήφθηκε από την αγγλική αστυνομία αλλά αφέθηκε ελεύθερος λόγω του νεαρού της ηλικίας του, ήταν όταν αναρριχήθηκε στον ιστό για να κατεβάσει και να σκίσει  την αγγλική σημαία που κυμάτιζε στο «Ιακώβιο Γυμναστήριο» στην Πάφο λόγω των εορτασμών για τη στέψη της βασίλισσας Ελισάβετ στις 2 Ιουνίου 1953.

 Την παραμονή της στέψης, οι μαθητές της Πάφου και οι φοιτητές του Λιασιδίου Κολεγίου οργάνωσαν διαδήλωση με αίτημα να υποσταλεί η αγγλική σημαία και να εκκενωθεί το γήπεδό τους από στρατιώτες και αστυνομικούς. Οι μαθητές και το πλήθος συγκρούστηκαν  με την αστυνομία. Ο διοικητής έστειλε διαταγή να αποσυρθούν οι αστυνομικοί, γιατί δεν έπρεπε η στέψη της βασίλισσας να αμαυρωθεί με αίμα. Έτσι οι μαθητές ματαίωσαν   τους εορτασμούς   και  η Πάφος έγινε το μόνο μέρος όπου δεν γιορτάστηκε η στέψη.

Σε διαδήλωση που  προετοίμαζαν  οι μαθητές του Γυμνασίου στις 17 Νοεμβρίου 1955  και ενώ οι στρατιώτες είχαν διαταγή να πυροβολήσουν αδιάκριτα τους διαδηλωτές, ο Ευαγόρας συνελήφθηκε  και οδηγήθηκε  στο δικαστήριο με την κατηγορία ότι συμμετείχε παράνομα σε οχλαγωγίες. Χωρίς να   παραδεχτεί  την κατηγορία,  η δίκη του αναβλήθηκε για τις 6 Δεκεμβρίου. Την προηγούμενη μέρα της δίκης , σε ηλικία 17 χρόνων,   εγκατέλειψε το σχολείο και εντάχθηκε στις αντάρτικες ομάδες της ΕΟΚΑ, αφήνοντας ένα σημείωμα στους συμμαθητές του.

Στις 18 Δεκεμβρίου 1956 μαζί με άλλους 2 συναγωνιστές του μετέφεραν όπλα και τρόφιμα από την Λυσό. Ξαφνικά βρέθηκαν αντιμέτωποι με αγγλική περίπολο. Οι 2 συναγωνιστές του Ευαγόρα κατάφεραν να διαφύγουν, αλλά ο ίδιος συνελήφθη. Στην κατοχή του είχε ένα οπλοπολυβόλο και  3 γεμιστήρες γεμάτους. Κατηγορήθηκε για κατοχή και διακίνηση οπλισμού και μεταφέρθηκε στη Λευκωσία ορίστηκε δικάσιμος  για τις 25 Φεβρουαρίου και  ο Παλληκαρίδης   παραδέχθηκε την ενοχή του. Καταδικάστηκε σε απαγχονισμό και παρ? όλες τις προσπάθειες που έκανε  η εκκλησιαστική, πολιτική ηγεσία και φορείς από  Αγγλία και Η.Π.Α. δεν του δόθηκε χάρη.Απαγχονίστηκε στις 14 Μαρτίου 1957, σε ηλικία μόλις 19 ετών. Ήταν ο νεαρότερος αλλά και ο τελευταίος αγωνιστής που απαγχονίστηκε από τους Άγγλους.

Ο Μιχαλάκης Καραολής   γεννήθηκε στις 13 Φεβρουαρίου 1933. Ήταν εργαζόμενος όταν  εντάχτηκε στην ΕΟΚΑ πριν την 1^η Απριλίου 1955. Στις 28 Αυγούστου 1955 ανέλαβε μαζί με το συναγωνιστή του Ανδρέα Παναγιώτου την δολοφονία του αστυνομικού Ηρόδοτου Πουλλή. Η απόπειρα πέτυχε. Ο Παναγιώτου διέφυγε ενώ ο Καραολής συνελήφθη σε ενέδρα από τις αγγλικές δυνάμεις ενώ ετοιμαζόταν να ενωθεί με την αντάρτικη ομάδα του Γρηγόρη Αυξεντίου και φυλακίστηκε στις Κεντρικές Φυλακές Λευκωσίας. Καταδικάστηκε σε θάνατο στις 28 Οκτωβρίου του ίδιου έτους.Οδηγήθηκε στην αγχόνη στις 10 Μαΐου 1956 τραγουδώντας τον εθνικό ύμνο μαζί με τον Ανδρέα Δημητρίου. Οι Άγγλοι δεν επέτρεψαν στην οικογένειά του να πάρει το σώμα του και να το θάψει, αλλά αντ' αυτού το έθαψαν οι ίδιοι σε ένα περιφραγμένο χώρο εντός των φυλακών, τα λεγόμενα Φυλακισμένα Μνήματα.

Ο Ανδρέας Δημητρίου, αγωνιστής της Ε.Ο.Κ.Α. και ήρωας της  Κύπρου  αγωνιζόμενος για την ελευθερία της,  γεννήθηκε το 1934. Η δράση του   στην ΕΟΚΑ ήταν πολύ σημαντική.  Ενισχύοντας  την Οργάνωση  με όποιο τρόπο μπορούσε  και από  όποιο μετερίζι βρισκόταν. Εργαζόμενος στις  στρατιωτικές αποθήκες Αμμοχώστου  άρπαξε όπλα για την πολεμική ενδυνάμωση της ΕΟΚΑ.  Δικάστηκε και καταδικάστηκε σε θάνατο έχοντας κατηγορηθεί για την εκτέλεση ενός Άγγλου στην Αμμόχωστο στις 28 Νοεμβρίου 1955. Η   έφεση για αναστολή της ποινής   απορρίφθηκε, όπως απορρίφθηκε και η αίτηση για χάρη,  στον Κυβέρνητη Χάρνιγκ.  Απαγχονίστηκε μαζί με τον συναγωνιστή του Μιχαλάκη Καραολή   στις 10 Μαΐου 1956.

Γεννήθηκε  το 1928. Ήταν ο δεύτερος στην ιεραρχία της ΕΟΚΑ. Είχε το ψευδώνυμο Ζήδρος. Εντάχτηκε  στην οργάνωση  από τους πρώτους και ορκίστηκε από τον Γρίβα. Αγωνίστηκε σκληρά στην αντίσταση κατά των Άγγλων και πολύ γρήγορα του δόθηκε η θέση του υπαρχηγού της Ε.Ο.Κ.Α. Από την 1η Απριλίου 1955 καταζητήθηκε από τους Άγγλους για τη συμμετοχή του στον Αγώνα και επικηρύχτηκε με το ποσό των 250 λιρών.  Στις 3 Μαρτίου του 1957 οι Άγγλοι, ύστερα από προδοσία πληροφορήθηκαν το κρησφύγετό του κοντά στοΜαχαιρά. Το περικύκλωσαν με αυτοκίνητα και ελικόπτερα, μετά από πολύωρη μάχη και αρκετούς νεκρούς Άγγλους έριξαν βενζίνη στο κρησφύγετο και τον έκαψαν ζωντανό. Το καμένο σώμα του θάφτηκε στις 4 Μαρτίου στις Κεντρικές Φυλακές Λευκωσίας, στο χώρο που είναι γνωστός σήμερα ως «Τα φυλακισμένα μνήματα» από τους Άγγλους στρατιώτες από φόβο λαϊκών εκδηλώσεων.Ο  Γιάννης  Ρίτσος έγραψε για τον Αυξεντίου το ποίημα  Αποχαιρετισμός.